Derleme

Sirkadiyen Saat ile Sosyal Saat Uyuşmazlığı: Sosyal Jetlag

10.4274/jtsm.galenos.2020.63835

  • Esra Uslu
  • Aysel Özsaban

Gönderim Tarihi: 12.06.2020 Kabul Tarihi: 25.10.2020 J Turk Sleep Med 2020;7(1):70-74

Sosyal jetlag, kişinin sosyal saati ile sirkadiyen saati arasındaki uyuşmazlığı tanımlayan bir kavramdır. Sosyal jetlag programlı günlerdeki uykunun orta noktasından, boş günlerdeki uykunun orta noktasının çıkarılması ile hesaplanır. Uyku düzenini etkileyen vardiyalı çalışma sistemi, ergenlik dönemi, yatarken televizyon izleme, bilgisayar kullanma, internette vakit geçirme, elektronik oyun oynama, cep telefonu kullanma ve müzik dinleme gibi faktörler sosyal jetlag için risk faktörü olabilir. Sosyal jetlag bireyde bedensel, ruhsal, davranışsal ve bilişsel pek çok önemli soruna neden olan bir durumdur. Bu bilgiler doğrultusunda derlemenin amacı, literatür ışığında sosyal jetlag kavramını açıklamak ve yönetiminde sağlık profesyonellerinin rolünü tartışmaktır. Bu kapsamda içerik, sosyal jetlag kavramının tanımı, hesaplanması, epidemiyolojisi, risk faktörleri, sonuçları ve yönetimi başlıkları altında sunulmuştur. Bu derleme ile toplum sağlığının geliştirilmesinde sosyal jetlagın önlenmesi, tanılanması, izlenmesi ve yönetimine yönelik girişimlere, toplumsal farkındalık çalışmalarına ve bilimsel araştırmalara gereksinim duyulduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Sirkadiyen saat, sosyal saat, sosyal jetlag, uyku

Tam Metin (İngilizce)